پندهاى کوتاه از نهجالبلاغه
تفاوت اعمال
شتان ما بین عملین عمل تذهب لذته و تبقى تبعته، و عمل تذهب موونته و یبقى أجره -ح /121
ترجمه:
چه تفاوت بسیارى، که بین دو گونه عمل و کردار انسانها وجود دارد: عملى که لذت و خوشى آن به سرعت مىگذرد، ولى نتایج زیانبار و عواقب آن باقى مىماند، و عملى که رنج و زحمت آن، زود تمام مىشود ولى پاداش آن برجا مىماند.
شرح:
خداوند انسان را آزاد و مختار آفرید و به او عقل و شعور داد، تا آزادانه راه زندگىاش را انتخاب کند، و با اراده و اختیار خود، هر عملى که دلش خواست، انجام دهد.
اما در روز قیامت، کسى که عمل خوب انجام داده باشد پاداش مىگیرد و کسى که مرتکب اعمال بد شده، به کیفر و مجازات مىرسد.
امام علیهالسلام، به مسلمانان هشدار مىدهد، تا بدانند که بین این دو گونه عمل، تفاوت بسیارى هست، و فریب ظاهر را نخورند. یعنى انسان باید بداند، که کار خوب و بد، هر دو، به زودى مىگذرد و تمام مىشود، در حالیکه نتایج و پىآمدهاى آن، از بین نمىرود، و در کارنامه اعمال انسان، باقى مىماند.
فرزند عزیز، تو خود، در میان دوستان، همکلاسىها، و اطرافیانت، نمونههایى این دو گونه عمل را، بسیار دیدهاى.
به عنوان مثال: دانش آموزى که به جاى درس خواندن و زحمت کشیدن، وقت خود را به بازى و تفریح و خوشگذرانى تلف مىکند، تمام آن بازیها و تفریحاتش، زودگذر است، و تمام خوشگذرانیهایش، به زودى تمام مىشود. اما نتیجه این خوشیهاى زودگذر، مردود شدن است که یک سال عمر او را بیهوده تلف مىکند و دیگر تا پایان عمر نمىتواند آن یک سال را دوباره به - دست آورد.
دانش آموزى هم که زحمت درس خواندن را تحمل مىکند، رنج و زحمتش به زودى تمام مىشود، در حالیکه پاداش این زحمت، یعنى آموختن به زودى تمام مىشود، در حالیکه پاداش این زحمت، یعنى آموختن علم و دانش، و رفتن به کلاس بالاتر و پیشرفتى که نصیب او مىشود، نتایج خوب و لذت بخشى است که براى همیشه در زندگى او باقى مىماند.
از این مثال ساده، نتیجه مىگیریم که اعمال گناه آلوده نیز اگر هم لذتى داشته باشند، لذت شان زودگذر است، در حالیکه نتیجه آنها، یعنى مجازاتى که در پى دارند، نزد خدا باقى مىماند و در روز قیامت، گریبان شخص گناهکار را مىگیرد. مثلا کسى که بر خلاف فرمان خداوند، روزه نمىگیرد. مثلا کسى که بر خلاف فرمان خداوند، روزه نمىگیرد و در ایام ماه مبارک رمضان، شکمچرانى مىکند، لذتى که از خوردن و آشامیدن مىبرد، یک لذت زودگذر است. یعنى لذتى است که با جمع کردن سفره غذا، تمام مىشود و چیزى از آن باقى نمىماند. ولى نتیجه این نافرمانى، تا روز قیامت باقى مىماند و خداوند شخصى روزه خور را به مجازات نافرمانىاش مىرساند.
اما کسى روزه مىگیرد، فقط چند ساعت، زحمت گرسنگى و تشنگى را تحمل مىکند، ولى در عوض این رنج زودگذر، که با فرارسیدن غروب همان روز تمام خواهد شد.
اگر خود شما خوب فکر کنید خواهید دید که تمام کارها همین طور است. یعنى هم تمام لذتها زودگذر هستند، هم تمام زحمتها. ولى آنچه براى همیشه باقى مىماند، نتیجه و عمل و کردار انسان است، که اگر بخاطر لذتهاى زودگذر گناه کرده، مجازات مىشود، و اگر در راه اطاعت از خدا، رنج و زحمت زودگذر را تحمل کرده، مزد و پاداش میگیرد.
×××××××××
پاورقی:1- پندهاى کوتاه از نهجالبلاغه- هئیت تحریریه بنیاد نهجالبلاغه
